Đây là chia sẻ của Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn tại Hội thảo quốc tế Hạnh phúc trong giáo dục, tổ chức ngày 23/11 tại Trường TH school. Theo Bộ trưởng, một cộng đồng những người hạnh phúc chỉ có thể được tạo ra bởi một nền giáo dục hạnh phúc. Đây cũng chính là định hướng lớn Bộ GD-ĐT đang chỉ đạo triển khai trong toàn ngành.
Trong đó, nhân tố quan trọng của giáo dục hạnh phúc và hạnh phúc của giáo dục là việc người học tự biết tạo ra và cảm nhận được hạnh phúc trong học tập. Để học sinh vui sướng và hạnh phúc trong việc học, theo Bộ trưởng, người thầy cần giúp học trò đặt ra mục tiêu học tập đúng đắn, từ đó có động lực phấn đấu và đạt được hạnh phúc.
“Chí càng lớn, vấp ngã càng dễ vượt qua, vất vả càng trở nên nhỏ bé, khó khăn cũng không thể ngăn cản. Con đường đi tới hạnh phúc từ đó cũng thênh thang hơn. Ngược lại, chí ngắn sẽ dễ thỏa mãn, chí không đủ sẽ dễ bỏ cuộc giữa chừng, không thể đi tới niềm vui hoàn thành cuối cùng.
Tất nhiên, chí ngắn cũng có niềm vui dễ đạt, nhưng cái dễ đạt bao giờ cũng không có chiều sâu và bền vững. Nếu cuộc sống là tập hợp của những cái dễ đạt và niềm vui dễ, sẽ rất khó có những sự nghiệp lớn”, Bộ trưởng nói.
Ngoài ra, thầy cô cũng cần biết cách định hướng, tạo dựng cho học sinh cách tự giải quyết vấn đề trong học tập, tự tìm hiểu, xử lý, giải đáp. Đây cũng là cách dắt tay học sinh bước đầu tiên vào con đường “truy tìm hạnh phúc trong việc học”.
“Chỉ khi đã tự mày mò, tìm hiểu, giải quyết được, học sinh sẽ thấy hứng thú và tiếp tục tìm kiếm ở chiều rộng – sâu hơn, suy luận ở cấp độ cao hơn, từ cấp độ biết, hiểu, tới hiểu sâu, suy luận, vận dụng, khái quát. Khi người học vượt qua bất cứ cấp độ nào, sự hứng thú và hạnh phúc cũng gia tăng”, Bộ trưởng nói.
Ngoài ra, khi học sinh không thể giải quyết được, rơi vào bức xúc, bức bối, muốn giải tỏa, khi đó những công cụ hỗ trợ dạy và học hoặc người thầy giải đáp sẽ giúp học sinh tháo gỡ bỏ vướng mắc. Khi vứt bỏ điểm nghẽn và vướng mắc đó, người học sẽ cảm thấy được giải tỏa, thăng hoa và họ sẽ tự cảm nhận thấy cảm giác hạnh phúc.
Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, phương pháp dạy học cá thể hóa cũng là phương pháp rất tốt có thể phát huy thế mạnh của người học và đem lại cho người học niềm vui, sự hứng thú riêng trong việc học.
Phương pháp này sẽ phát huy điểm mạnh, hạn chế điểm yếu của học trò, từ đó giúp giáo viên có phương pháp khích lệ, đánh giá, hỗ trợ riêng. Chính sự phù hợp và hiệu quả đối với các cá nhân, theo Bộ trưởng, là điều kiện quan trọng và là con đường đưa cá nhân đó tới trạng thái hạnh phúc.
Đối với người học, cần lấy chính bản thân mình làm chuẩn để đánh giá sự tiến bộ và so sánh. Học sinh tự cảm nhận về sự tiến bộ của mình, nếu thấy mình tốt hơn ngày hôm qua, họ sẽ hạnh phúc.
Cũng theo Bộ trưởng, lý thuyết luôn màu xám và khó gợi được sự hứng thú, do đó cần gắn chặt học đi đôi với hành, học từ hành và trong hành, hành và học không tách rời nhau.
Quá trình này sẽ khiến người học nhận được các kết quả từ thực tế và họ sẽ cảm thấy hiệu quả của việc học một cách sinh động, cụ thể, từ đó đem lại hạnh phúc thường trực và luôn luôn trong quá trình học.
Cuối cùng, theo Bộ trưởng, hoạt động giáo dục cần chú ý tới giáo dục phát triển trí tuệ cảm xúc hay năng lực cảm xúc, khả năng kiểm soát và bộc lộ cảm xúc. Đây là giáo dục cách để con người sống hạnh phúc, biết tạo dựng hạnh phúc cho mình và cho mọi người.
“Trong hoạt động giáo dục, nếu thầy luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu, luôn chia sẻ là điều rất quan trọng khiến việc học của học trò trở nên hứng thú. Thầy cô giáo hạnh phúc sẽ làm thay đổi thế giới. Chỉ có những con người hạnh phúc mới có thể kiến tạo cho một thế giới hạnh phúc”, Bộ trưởng nói.